PONEN MINEX Kazakhstan 2025: этика, құзыреттілік және KAZRC іске асыру

MINEX 2025 форумы саладағы өзекті мәселелер мен трендтерді талқылау үшін жетекші сарапшылар, кәсіпқойлар мен ұйымдардың өкілдері жиналған тау-кен ісі және геология саласындағы маңызды оқиғаға айналды. 9 сәуірде форум аясында Жер қойнауы тәуелсіз сарапшыларының кәсіби қауымдастығы (PONEN) ашық шеберлік сыныбын өткізді. Сессия жоспарланған бір жарым сағаттың орнына екі сағатқа созылды, бұл бізге тақырыптарды тереңірек зерттеп, қатысушылармен қызу диалог жүргізуге мүмкіндік берді.

🔷 1. KAZRC стандарттарын енгізу
Николай Еньшин сөз сөйлеуді ашып, Қазақстанның CRIRSCO халықаралық есеп беру жүйесінің қатысушысы ретіндегі рөлі және KAZRC ұлттық стандартын әзірлеу туралы айтып берді. ТМД елдерінде 
CRIRSCO кодтарын енгізу бойынша жұмыстар жүргізілуде , CRIRSCO Қазақстандағы іс-шараларға үнемі қатысады. Бүгінгі таңда KAZRC барлық жаңа барлау және өндіру лицензиялары үшін міндетті болып танылды. 2019 жылдан бері Геология комитеті KAZRC 228 есепті қабылдады, оны әзірлеуге 80-нен астам құзыретті тұлға қатысты. 
Жүйелі жұмыстар жүргізілуде: баяндамаларды дайындау бойынша әдістемелік ұсыныстар бекітілді, оқу үдерісі оңтайландырылды, кодексті қолдану бойынша семинарлар мен тренингтер өткізілуде.

🔷 2. Сарапшылардың этикасы және тәуелсіздігі
Дария Ергалиева PONEN этикалық кодексі формальдылық емес, сенім негізі екенін баса айтты. PONEN сарапшылары өз құзыреті шегінде жұмыс істеуге және тәуелсіздік пен объективтілікті сақтауға міндетті. 
Пікірталас этикалық бұзушылықтар мен алаяқтық арасындағы нәзік сызықты көрсететін практикалық мысалдармен сүйемелденді.

Этикалық кодексін сақтау KAZRC есептерінің сапасын арттырумен бірге қолайлы инвестициялық ахуалдың қалыптасуына тікелей әсер етеді, инвесторлар үшін тәуекелдерді азайтады және халықаралық аренада қазақстандық жобаларға сенімді арттырады. 

🔷 3. Үздіксіз кәсіби даму
Александр Кузнецов PONEN-де кәсіби даму ұпайлары (CPD) жүйесі туралы айтты, өйткені әрбір мүше жылына кемінде 30 ұпай жинауы керек.
Ұпайлар оқыту, жариялау, жобаларға қатысу, тәлімгерлік және басқа да іс-шаралар үшін беріледі.
2024 жылы PONEN оқу іс-шараларына 900-ден астам маман қатысты. 2025 жылы геомеханика, гидрогеология, геофизика, геохимия және ESG сияқты оқу бағыттарын кеңейтуге, сондай-ақ 2025 жылдың сәуіріне дейін 1000-нан астам маманды оқытуға тартуға мүмкіндік беретін онлайн форматты кеңінен пайдалануға басты назар аударылады.

🔷 4. QMR аккредитациясы: ол не үшін қажет?
Зәуре Құнанбаева-Ерханова QMR деген не екенін егжей-тегжейлі түсіндірді, ол – ресурстар мен қорлар есептілік беру жөніндегі білікті маман.
Аккредиттеу сарапшының тәжірибесі бар екенін, терминологияны түсінетінін, KAZRC қағидаттарын меңгергенін және этикалық кодексті ұстанатынын растайды.
2025 жылдың сәуір айына дейін 40 адам аккредитациядан өтті. QMR аккредитациясын алған Құзыретті Тұлғалар қол қойған есептер, ридерлердің бағалауы бойынша, KAZRC есептерінің сапасының жақсарғанын көрсетеді.

🔷 5. KAZRC есеп беру стандарттары: құрылымы мен талаптары
Игорь Усольцев жария есептердің құрылымымен, міндетті бөлімдерімен, модельдеу және бағалау принциптерімен таныстырды. 
Геологиядан экономикалық негіздемеге дейінгі барлық кезеңдерде далалық бақылау, ресурстарды дұрыс жіктеу, түрлендіргіш факторларды ашу және кодекске сәйкес келу қажеттігі атап өтілді.

«KAZRC кодексі бюрократия емес, инвесторлармен қарым-қатынас жасау үшін қолданылатын тіл», - деп атап өтті Игорь Усольцев.

Есеп беруді келесі деңгейге көтергіңіз келе ме? PONEN әдістемелік ұсыныстарын оқып, келесі семинарға жазылыңыз. 

🔷 6. KAZRC бойынша ресурстар мен қорларды бағалау бойынша есептерге ридер көзқарасы: жалпы мәселелер мен ұсынымдар 
Руслан Эржанов, 12 баяндаманың оқырманы жалпы мәселермен бөлісті:
-  толық емес QA/QC бағдарламалары,
-  минералды ресурстар мен қорлардың санаттарының әлсіз негіздемесі;
-  терминологиядағы қателер;
-  түрлендіргіш факторлардың жеткіліксіз пысықталуы.
Сапалы есептерді дайындап, алғашқы әрекеттен өткісі келетін авторларға тәжірибелік кеңестер берілді.

PONEN шеберлік-сыныбы форумның мазмұнды және интерактивті блогына айналды. PONEN өсіп келеді және біз сіздермен бірге ашық, ашықтық және сындарлы түрде дамуға ұмтыламыз. Мұндай кездесулер ашықтық мәдениетін, жауапкершілікті және жоғары кәсіби деңгейді қалыптастырады, онсыз саланың тұрақты дамуы мүмкін емес.


ПОНЕН шеберлік сыныбының презентациясы